التهاب ناشی از تکفیر، شکاف و اشتقاق میان پیروان مذاهب اسلامی و ادیان الهی، آرامش ناشی از وحدت، تقریب و همگرایی برخاسته از رویکردی قرآنی را نشانه رفته و بحران یک همزیستی مسالمت آمیز در ظلّ مفهوم کرامت انسانی را رقم خواهد زد. بحرانی که کمترین سیاهه آن سیاهی دین در تبلیغ به نفع الحاد و اضمحلال و انکسار در برابر صهیونیزم و نهایتا نابودی معنویت است؛
وَ لَقَدْ صَدَقَکُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذا فَشِلْتُمْ وَ تَنازَعْتُمْ فِی الْأَمْرِ وَ عَصَیْتُمْ…
بلاتردید تمرکز بر ویژگی¬های ایمانی مشترک در محیطی تعامل¬گونه و به دور از سیاست¬زدگی و اهانت¬هایی که نتیجه¬ای جز زخمی کردن افراد ندارد، برای خاموشی آتش فتنه¬ای که تکثرگرایان با تاکید بر محوریت ادیان برافروخته¬اند، تنها مسیر پیشِ رو است.
وَ قالَتِ الْیَهُودُ لَیْسَتِ النَّصارى عَلى شَیْ‌ءٍ وَ قالَتِ النَّصارى لَیْسَتِ الْیَهُودُ عَلى شَیْ‌ءٍ وَ هُمْ یَتْلُونَ الْکِتابَ کَذلِکَ قالَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللَّهُ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ فِیما کانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُون
تدبّر در آیات اجتماعی قرآن، لزوم التزام عقیدتی به پلورالیسم دینی در نتیجه پذیرش اصل تعدد امم بر اساس شرعه¬ها و منهاج¬ها (لکل جعلنا منکم شرعة و منهاجاً )، را به درستی رد می¬کند چراکه وحدت سیاسی، اجتماعیِ منتج به حسن معاشرت میان صاحبان ادیان، هرگز به معنای وحدت مذهبی نیست که اتفاقا حفظ اولی که رهیافت تقیه مداراتی در مکتب شیعه است، محیط را برای تبلور بیشتر حقیقت و حکومتِ آنچه باید باشد، میسور می¬سازد.
و لو شاء الله لجعلکم امه واحده و لکن لیبلوکم فی ما آتاکم فاستبقوا الخیرات
نگاه اسلام در پس این خطاب الهی، دعوتی قرآنی و نه دعوت به قرآن را ترسیم می¬کند که پرهیز از افراطی-گری و تعصب دینی در عرصه مناسبات اجتماعی در وهله اول و شناخت وجوه مشترک ادیان، در وهله دوم را در پی دارد. عامل انسجام¬بخش میان امم، تمسک به ماآتاکم کلام الهی، صرف نظر از زیاده و نقصان آن در ادیان، است که بی¬شک در این میان، نخستین عامل وحدت، تاکید بر توحید خواهد بود (قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمه سواء بیننا و بینکم) و غایت امر چنین تدبیری به اذعان قرآن، تبدیل جامعه به میدان مسابقه و حکومت اخلاق در چنین اجتماع کلان بشری بر مبنای فاستبقوا الخیرات است. و شاید این همان پیروزی حق بر باطل و معنای راستین رحمه للعالمین باشد …
و ما ارسلناک الارحمة للعالمین… 